آشنایی با سیستم عامل ویندوز

ورود و خروج از ویندوز

سخت‌افزاری: استفاده از کلیدها (کلیدهای سخت‌افزاری مانند کلید Reset و Power)

نرم‌افزاری: Shut down options در ادامه توضیح داده‌شده است.

می‌توانید با کلیک روی فلش کنار دکمه‌ی Shut down، گزینه‌های دیگری را از منو انتخاب کنید. این گزینه‌ها عبارت‌اند از:

  • گزینه Switch user: ممکن است در ویندوز، حساب‌های کاربری متعددی تعریف شده باشد. در این صورت هر کاربر برای ورود به محیط ویندوز باید از نام کاربری و کلمه‌ی عبور اختصاصی خود استفاده کند. این گزینه برای بستن حساب کاربری جاری و جابجا شدن بین حساب‌های کاری بدون خاموش کردن رایانه استفاده می‌شود.
  • گزینه Log off: بعد از Log off، کار ویندوز با حساب کاربری شما به پایان می‌رسد ولی رایانه کماکان روشن باقی می‌ماند تا دوباره با یک حساب کاربری دیگری Log in شود.
  • گزینه‌ی Lock: انتخاب این گزینه سبب خروج از محیط ویندوز می‌شود. اگر حساب کاربری با یک کلمه‌ی عبور محافظت شده باشد، برای ورود مجدد به محیط سیستم‌عامل باید کلمه‌ی عبور خود را وارد نماییم.
  • گزینه‌ی Restart: انتخاب این گزینه سبب خاموش شدن رایانه و راه‌اندازی مجدد آن به صورت خودکار می‌شود.
  • گزینه‌ی Sleep: در صورت انتخاب این گزینه تمام برنامه‌های در حال اجرا، متوقف می‌شوند و مصرف برق رایانه بسیار پایین می‌آید. این نوع خروج از ویندوز، مانند قرار دادن یک پخش کننده‌ی DVD در حالت توقف است. این گزینه برای کاهش مصرف رایانه‌هایی که از باتری‌های شارژی استفاده می‌کنند، بسیار مفید است. بازگشت به محیط سیستم‌عامل در عرض چند ثانیه انجام خواهد شد.
  • گزینه‌ی Hibernate: با این انتخاب، وضعیت کاری رایانه حفظ می‌شود. با روشن کردن مجدد رایانه، وضعیت خاتمه یافته ادامه پیدا می‌کند.

ویژگی‌های عمومی و اولیه‌ی ویندوز

ویژگی‌های مختلفی مانند کلیک راست، منوی Start،Taskbar ،My computer ، Desktopو … وجود دارد.

با استفاده از My computer می‌توان به سیستم‌فایل ویندوز دسترسی داشت.

سیستم فایل

سیستم فایل یا فایل سیستم، الگویی است که برای ذخیره، بازیابی و سازمان‌دهی فایل‌ها و داده‌ها بر روی حافظه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌دانیم که مجموعه‌ای از داده‌ها یک فایل را به وجود می‌آورند. فایل چیزی است که توسط سیستم فایل ایجاد می‌شود؛ یعنی داده‌های مشخص توسط سیستم فایل به بخش یا بخش‌های مجزایی تبدیل می‌شوند که این بخش‌ها در واقع همان فایل‌هایی هستند که ما می‌شناسیم. تمامی الگویی که برای این سازمان‌دهی مورد استفاده قرار می‌گیرد، سیستم فایل نامیده می‌شود. نوع سیستم فایل را می‌توان در زمان نصب سیستم عامل مشخص کرد. بنابراین سیستم عامل‌های مختلف سیستم فایل‌های مخصوص به خود را دارند.

سیستم‌عامل‌ها در فرایند ذخیره‌سازی، بازیابی یا سازمان‌دهی فایل‌ها و داده‌ها از یک سیستم فایل استفاده می‌کنند. در واقع سیستم فایل مانند یک کتابداری است که صفحات بدون نام و نشان (داده‌ها) را در جلدهای مخصوص خود قرار داده و کتاب‌ها (فایل‌ها) را به وجود می‌آورد. سپس این کتاب‌ها را در قفسه‌های (پوشه‌ها) مخصوص خود در کتابخانه (حافظه) قرار می‌دهد.

خصوصیات مهم فایل سیستم

سیستم فایل برای شناسایی آسان‌تر فایل و خصوصیات و ویژگی‌های آن، امکاناتی را در اختیار می‌گذارد که از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

  • نام فایل : به زبان ساده، نام و مسیر فایل است. طول رشته‌های مربوط به نام و پسوند در فایل سیستم‌های گوناگون دارای محدودیت‌های مختلفی هستند.
  • پوشه : فایل سیستم‌ها معمولاً برای دسته‌بندی فایل‌ها دارای پوشه هستند. به این ترتیب امکان گروهی کردن فایل‌ها را به کاربران می‌دهند.
  • متادیتا : سیستم فایل‌ها امکان دسترسی به سایر ویژگی‌های فایل مانند حجم، زمان ایجاد و تغییر و … را توسط متادیتاهای فایل به سیستم‌عامل و کاربران می‌دهند.

انواع فایل سیستم‌ها

فایل سیستم‌ها بسته به نوع کاربرد انواع مختلفی دارند که دو نوع از آن‌ها عبارت‌اند از:

  • File Allocation Table (FAT): این فایل سیستم فضای محدودتری را به هر فایل اختصاص می‌دهد و نمی‌توان فایل‌هایی با اندازه‌ی بزرگتر از ۴ گیگ در آن ایجاد یا ذخیره کرد.
  • New Technology File System (NTFS): این فایل سیستم از نظر امنیتی دارای قابلیت‌های بهتری است و اندازه فایل آن نیز محدود به ۴ گیگ نیست.

جستجو در فایل‌ها و پوشه‌ها

نکته: برای محدودتر کردن عملیات جستجو، ابتدا وارد درایو یا پوشه مربوطه شده و کلمات جستجوی خود را داخل باکس وارد نمایید.

اگر می‌خواهید بر حسب سایز، فایل موردنظر را جستجو کنید کافی است در کادر مربوطه فیلتر size: را انتخاب کنید. گزینه‌هایی که قابل استفاده هستند عبارت‌اند از:

  • empty: فایل‌های زیر یک کیلوبایت را به شما نمایش می‌دهد.
  • tiny: بین ۰ تا ۱۰ کیلوبایت را به شما نمایش می‌دهد.
  • small: بین ۱۰ تا ۱۰۰ کیلوبایت را به شما نمایش می‌دهد.

و بقیه به همین صورت ادامه پیدا می‌کند.

برای جستجو بر اساس تاریخ کپی در هارددیسک کافی است فیلتر date: را در کادر بنویسید.

برای جستجو بر اساس پسوند فایل نیز کافی است در کادر type: را بنویسید و در جلوی آن پسوند مورد نظرتان را بنویسید.

چند میانبر پرکاربرد در ویندوز

  • Ctrl + C: این میانبر عملیات کپی را انجام می‌دهد.
  • Ctrl + V: این میانبر عملیات چسباندن را انجام می‌دهد.
  • Ctrl + X: این میانبر عملیات برش را انجام می‌دهد.
  • Win + D: تمام پنجره‌ها و برنامه‌های باز را Minimize کرده و برعکس (برای دسترسی سریع به desktop از آن استفاده می‌شود).
  • Win + E: پنجره‌ی My Computer را باز می‌کند.
  • Win + R: برنامه‌ی Run را اجرا می‌کند.
  • Tab: در برنامه‌های نوشتاری مانند MS Word، تعدادی فاصله‌ی معین را مشخص می‌کند؛ اما در محیط ویندوز برای پرش از روی گزینه‌های مختلف، آیکون‌های مختلف و … کاربرد دارد.
  • Alt + Tab: این میانبر باعث حرکت در میان برنامه‌ها و پنجره‌های فعال در ویندوز می‌شود.
  • Alt + F4: در هر برنامه‌ای که باشید با زدن این دو کلید می‌توانید از آن خارج شوید.
  • کلیدهای PgDn، PgUp، Home و End برای حرکت در صفحات وب، PDF، برای رفتن به ابتدا و انتهای فایل و… استفاده می‌شود. در Desktop به کمک این کلیدها می‌توان بر روی میانبرها و Icon‌ها جابجا شد.
  • Ctrl + Shift + Esc: پنجره‌ی Task manager را باز می‌کند.
  • Delete: این میانبر باعث پاک کردن یک فایل و ارسال آن به Recycle bin می‌شود.
  • Shift + Delete: این ترکیب کلید، فایل را به Recycle bin ارسال نمی‌کند، بلکه درجا و به کلی از کامپیوتر پاک می‌کند.

استفاده از Run

با استفاده از میانبری که در بالا گفته شد (Win + R) پنجره‌ی run را باز کنید. از این طریق می‌توان به صورت میانبر برنامه‌های windows را اجرا نمود. کافی است در محل مشخص شده، نام اختصاری برنامه مورد نظر را بنویسید.

به عنوان مثال:

  • osk: برنامه‌ی On screen keyboard را اجرا می‌کند.
  • cmd: پنجره‌ی Command prompt را باز می‌کند.
  • calc: برنامه‌ی ماشین حساب را باز می‌کند.
  • magnify: ذره‌بین یا بزرگنمایی ویندوز را برایتان می‌آورد.
  • mspaint: برنامه‌ی paint را اجرا می‌کند.

آشنایی با انواع فایل‌ها

فایل‌ها متناسب با نوع داده‌هایی که در بردارند و همچنین دستگاه یا نرم‌افزار سازنده‌شان با Format خاصی مشخص می‌شوند. Format هر فایل از طریق پسوند آن فایل مشخص می‌شود. چند نمونه از فرمت‌های پرکاربرد فایل‌ها در زیر آمده است:

  • Text Files: فایل‌هایی که مشخصه‌ی اصلی آن‌ها توانایی تایپ است. برخی از پسوندها: doc, docx, txt, rtf.
  • Image Files: برخی از پسوندها: Jpg, bmp
  • Executable Files: توانایی اجرای برنامه‌ها را دارند. برخی از پسوندها: com, exe
  • Batch Files: فایل‌های مرتبط با سیستم‌عامل. برخی از پسوندها: bat, inf
  • Audio Files: برخی از پسوندها: wma, Mp3
  • Video Files: برخی از پسوندها: Mpeg, Mp4

استفاده از اینترنت و کاربرد نامه الکترونیک

  • آشنایی اولیه با مرورگرها، وبگاه دانشکده و وبگاه درس
  • آدرس سایت دانشکده مهندسی کامپیوتر: http://ce.sharif.ir

مباحث تکمیلی ویندوز

در جلسات ابتدایی با خط فرمان ویندوز (Command Prompt) آشنا شدید. در این جلسه با برخی از دستورات آن آشنا خواهید شد.

یادآوری: برای باز کردن پنجره محیط خط فرمان کافی است از کلیدهای Win + R برای باز کردن پنجره run و تایپ cmd اقدام نمایید (و یا استفاده از روشهای دیگر).

برخی از دستورات

برای نمایش تمام دستورات، از دستور help استفاده کنید.

برای مشاهده توضیحاتی درباره عمکرد یک دستور می‌توانید از $/?$ استفاده کنید. دستور زیر توضیحاتی درباره دستور cls می‌دهد.

 cls /?

دستور cls

برای پاک کردن صفحه به کار می‌رود.

دستور cd

برای تغییر دایرکتوری جاری.

توجه: برای آن به یک درایو دیگر بروید کافی است در هر مسیری که هستید نام درایو مورد نظر خود را بنویسید و بعد علامت $:$ را قرار دهید. مثال:

دستور dir

نمایش لیستی از فایلها و زیرپوشه‌های یک پوشه

اگر به راهنمای دستور dir نگاه کنید خواهید دید که این دستور دارای پارامترهایی است که هر کدام عمل خاصی را انجام می‌دهند.

توجه: علامت $[]$ یعنی این پارامتر اختیاری است (لزوماً نباید آن را در کنار دستور بنویسید).

برخی از این پارامترها عبارت اند از:

$:/B$ نمایش نام فایلها و پوشه‌ها بدون نمایش اطلاعات اضافه

$:/A$ با استفاده از این پارامتر می‌توان تعیین کرد که نمایش بر اساس خصیصه باشد. مثلاً نمایش فایل‌هایی که "فقط- خواندنی" هستند $ (read-only)$ .

$:/S$ برای نمایش فایل‌ها و زیرپوشه‌ها

دستور mkdir

برای ایجاد یک پوشه از این دستور استفاده می‌کنیم.

 mkdir test

اجرای دستور بالا منجر به ساخت پوشه‌ای به نام test خواهد شد.

دستور del

حذف یک یا چند فایل

دستور deltree

حذف پوشه و تمام زیر پوشه‌ها و فایل‌های آن. مثال:

 deltree d:\picture

نام کامپیوتر

برای نمایش نام کامپیوتر خود از دستور زیر استفاده کنید

دستور echo

از این دستور برای نمایش یک پیام یا برای نمایش یا عدم نمایش قسمت آغازین هر خط که با $ > $ از دستورات جدا می‌شود (Prompt) ، استفاده می‌شود.

مثال: عدم نمایش Prompt

دستور if

برای بررسی یک عبارت شرطی به طریق زیر عمل می‌کنیم. میخواهیم وجود فایل myInfo.txt را بررسی کنیم و در صورتی که وجود داشت پیغام مناسب نمایش دهد.

می‌خواهیم وجود پوشه computer را بررسی کنیم. در صورتی که وجود نداشت این پوشه ایجاد شود.

فایل‌های batch

با استفاده از فایل‌های batch می‌توان دنباله‌ای از دستوراتی که در cmd وجود دارند را اجرا کرد ( می‌توان با آن یک برنامه نوشت ). برای ایجاد یک فایل batch کافی است تا یک فایل متنی ایجاد کرده و پسوند آن را bat قرار دهید و برنامه مورد نظر خود را بنویسید.

مثال: یک فایل با نام directory.bat ایجاد کرده و درون آن دستورات

 pause
 dir c:\windows
 pause
 dir c:\windows\system
 pause

را بنویسید. فایل را ذخیره و با دوبار کلیک بر روی آن، آن را اجرا کنید. دستورات به ترتیب انجام می‌شوند. دستور pause با نمایش پیغام . . . Press any key to continue منتظر میماند تا کاربر یک کلید را فشار دهد. سپس محتوای پوشه c:\windows را لیست می‌کند مجدداً نمایش پیغام و $…$

برای آنکه اطلاعات اضافه نمایش داده نشود کافی است از دستور echo off استفاده کنید (این دستور در بالا توضیح داده شد).

 @echo off
 echo Hello this a test batch file
 pause
 dir c:\windows

توجه: در فایل‌های batch می‌توانید از متغیرها، عبارت‌های شرطی، حلقه‌های تکرار (مثل دستور for ) و غیره استفاده نمایید و برنامه مورد نظرتان را اجرا کنید.

معرفی تارنما: http://www.computerhope.com/batch.htm

رجیستری ویندوز

رجیستری یک پایگاه داده سلسله مراتبی است ک اطلاعات مربوط به پیکربندی (Configuration) نرم افزارها و اجزای مختلف سیستم عامل در آن ها قرار می گیرد. داده‌ها بر مبنای ساختار درختی سازماندهی شده‌اند. هر گره (node) در این درخت یک کلید (key) نامیده می‌شود. هر کلید می‌تواند هم زیرکلید و هم مدخل‌های داده‌ای (که به آن value می‌گویند) داشته باشد $[1]$ .

برای مشاهده و تغییر در رجیستری کافی است در پنجره run تایپ کنید regedit. مشاهده می‌کنید که پنجره‌ای مانند شکل زیر باز می‌شود.

هر کدام از درختان در زیر Computer یک کلید هستند که موظف به نگهداری تنظیمات قسمت‌های مشخصی را بر عهده دارند.

ساختار سلسله مراتبی که از آن صحبت کردیم را به وضوح در شکل بالا می‌بینید. کلید HKEY_LOCAL_MACHINE زیر کلیدهایی مثل SECURITY ،SAM ،HARDWARE و $…$ را داراست. هر کدام از این زیرکلیدها نیز به نوبه خود دارای زیرکلیدهایی هستند. برای مثال کلید HARDWARE داری زیر کلیدهای DEVICEMAP ،DESCRIPTION و $…$ است. هر value شامل نام و داده مربوطه است. مثلاً در شکل بالا MaxObjectNumber یک value است. عمق درخت رجیستری تا 215$ $ سطح میتواند باشد $[1]$.

برخی از کلیدهای از پیش تعریف شده عبارت اند از [1]:

HKEY_CLASSES_ROOT: در این کلید تنظیمات (ترجیحات) کاربر جاری سیستم را نگهداری می‌کند. این ترجیحات شامل تنظیمات مربوط به اتصالات شبکه و برنامه‌های نصب شده است.

HKEY_LOCAL_MACHINE: در این کلید حالت فیزیکی کامپیوتر شامل داده‌هایی درباره حافظه سیستم و سخت- افزار-نرمافزارهای نصب شده را تعریف می‌کند.

HKEY_USERS: این کلید تنظیمات پیکربندی پیش‌فرض را برای کاربران جدید تعریف می‌کند.

مثال:

1) غیرفعال کردن Autorun در سیستم عامل [1]

در پنجره regedit آدرس زیر را بیابید

 HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\policies\Explorer\NoDriveTypeAutorun

بر روی NoDriveTypeAutorun راست کلیک کرده و سپس گزینه Modify را انتخاب کنید. در قسمت Value data مقدار $0xFF $ را وارد کنید تا Autorun مربوط به تمام تجهیزات (که در جدول زیر آمده است) را غیر فعال کنید. البته میتوان تنها Autorun برخی از تجهیزات را غیرفعال کنید. در جدول زیر مقادیری که در قسمت این Value می‌تواند قرار گیرد آورده شده‌اند.

در صورتی که می‌خواهید برای چند تجهیز Autorun را غیر فعال کنید باید عدد هگزادسیمال مربوط به آنان را با عدد $0x10 $ جمع کنید. برای مثال اگر می‌خواهید Autorun را برای تجهیزات Removeable و شبکه غیر فعال کنید، باید $0x4 $ و $0x10 $ را با هم جمع کنید که حاصل $0x14 $ می‌شود.

2) تغییر اندازه بافر صفحه کلید $[2]$

اگر در حین راه‌اندازی کامپیوتر یا کار با صفحه کلید دکمه‌ای را فشار دهید و آن را پایین نگه دارید بعد از مدت کوتاهی صدایی از بلندگوی کامپیوتر به نشانه پر شدن بافر صفحه کلید به گوش می‌رسد در زیر نحوه تنظیم اندازه این بافر را بررسی می‌کنیم.

به کلید زیر بروید :

 HKEY_LOCAL_MACHINE\System\CurrentContolSet\Services\Kbdclass\Parameters

محتوای داده KeyboardDataQueueSize را طوری تغییر دهید تا اندازه بافر دلخواه شما به دست آید سپس کامپیوتر را reset کنید.

3) با فعال کردن این ویژگی اشاره گر ماوس به سمت دکمه پیش فرض یک پنجره جهش می‌کند و به آن می‌چسبد $[2]$ .

به کلید زیر بروید:

 HKEY_CURRENT_USER\ControlPanel\Mouse

داده‌ای از نوع رشته‌ای و با نام SnapToDefaultButton ایجاد کنید (در صورت عدم وجود). از مقدار 1 برای فعال کردن و مقدار 0 برای غیر فعال کردن آن استفاده کنید.

4) نحوه برداشتن علامت فلش از روی Shortcut $[2]$

برای اینکار مراحل زیر را انجام دهید. به آدرس زیر بروید

 HKEY_CLASSES_ROOT > lnkfile

در سمت راست پنجره‌ی ، گزینه‌ی IsShortcut را می‌بینید. روی آن راست کلیک کرده و از منوی باز شده Rename را انتخاب کرده و نام آن را به IsShortcutOld تغییر دهید. کامپیوتر خود را Restart یا Log off کنید.

معرفی برخی از نرم‌افزارهای کاربردی

در ادامه برخی از نرم‌افزارهای کاربردی معرفی می‌شوند.

برخی از نرم‌افزارهای ضد بدافزار

به نرم‌افزارهای که قصد سوءاستفاده از سیستم و ایجاد مزاحمت در آن را دارند به اصطلاح بدافزار ( :Malware Malicious Software ) می‌گویند. برای مقابله با بدافزارها، ضد بدافزارها ایجاد شده‌اند. ازجمله این ضد بدافزارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ضد بدافزار AVG

http://free.avg.com/

  • ضد بدافزار Avria

http://www.avira.com/en/avira-free-antivirus

  • ضد بدافزار McAfee

http://www.mcafee.com/us/

  • ضد بدافزار Bitdefender

http://www.bitdefender.com/

  • ضد بدافزار Kaspersky

http://www.kaspersky.com/anti-virus

  • ضد بدافزار eset

http://www.eset.com/

  • ضد بدافزار norton

http://us.norton.com

  • ضد بدافزار avast

http://www.avast.com/

ابزارهای mount کردن CD/DVD $[3]$

ابزارهای mount کردن این امکان را ایجاد می‌کنند که شما بدون نیاز به CD ROM یا DVD RW محتوای آنان را از حافظه جانبی (مثلاً هارددیسک) اجرا کنید. بعد از mount کردن یک درایو مجازی CD/DVD ایجاد خواهد شد. از جمله این ابزارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

بازکردن فایل‌های ساخته شده با فرمت ISO و استفاده از آنها

 Active ISO File Manager

معروف‌ترین نرم‌افزار کپی سی‌دی و دی‌وی‌دی و رایت آنها

 CloneCD/CloneDVD

ساخت و ویرایش Image های تهیه شده از روی دیسک‌ها

 PowerISO

نرم‌افزارهای مدیریت دانلود $[3]$

یکی از معروف‌ترین و قدرتمندترین نرم‌افزار مدیریت و دانلود فایل از اینترنت، سازگار با اکثر مرورگرها

 Internet Download Manager

جستجو و دانلود انواع فایل‌های تصویری از تمامی سایت‌های معتبر

 Ashampoo ClipFinder

افزودن سرعت دانلود و مدیریت آنها در هنگام دانلود

 Download Accelerator Plus Premium

محیطی کامل از انواع ابزارها جهت دانلود فایل‌ها از اینترنت

 Free Download Manager

پشتیبانی از انواع تکنولوژی‌ها جهت دریافت فایل‌ها از اینترنت

 Orbit Downloader

محیط‌های برنامه‌نویسی $[3]$

یکی از قدرتمندترین محیط‌های برنامه‌نویسی و توسعه‌ی نرم‌افزارها

 Microsoft Visual Studio Ultimate

محیط قدرتمند و استاندارد توسعه نرم‌افزارهای جاوا

 Eclipse IDE for Java EE Developers

محیط توسعه رایگان برای زبان‌های برنامه‌نویسی PHP, JavaScript, Groovy و غیره

 NetBeans IDE

یکی از قدرتمندترین محیط‌های توسعه نرم‌افزارهای جاوا

 IntelliJ IDEA Ultimate

نرم‌افزاری مناسب جهت ویرایش کدها در مبنای 16

 010 Editor

مدیریت دیسک

برنامه در زمینه مدیریت بر پارتیشن‌ها و فضای هارد دیسک $[3]$

 EaseUS Partition Master Technician

مدیریت پارتیشن‌ها

 Partition Magic

نرم‌افزاری قدرتمند در زمینه مدیریت و ساخت پارتیشن‌های هارد $[3]$

 Paragon Hard Disk Manager Server

Disk Management در ویندوز

توجه: تفاوت Partition و logical drive: یک پارتیشن که گاها یک volume هم نامیده می‌شود قسمتی از هارد دیسک است که می‌تواند با یکی از انواع فایل‌سیستم‌ها فرمت شده و با یک حرف الفبا مشخص شود. برای مثال درایو C در اکثر کامپیوترهای ویندوزی یک پارتیشن است $[4]$.

در ویندوز برنامه‌ای برای مدیریت پارتیشن‌ها وجود دارد. البته این برنامه امکانات ابتدایی را برای مدیریت پارتیشن‌ها فراهم می‌کند. برای کار با این برنامه در run عبارت diskmgmt.msc را بنویسید (مطابق شکل زیر). در پنجرهای که باز شده فضای هارد دیسک و درایوهای موجود در آن را مشاهده می‌کنید.

زمانی که از Disk Management استفاده می‌کنید برای آنکه بر روی یک دیسک (basic disk), پارتیشن بسازید سه پارتیشن اولی که می‌سازید Primary Partition هستند. این پارتیشن‌ها برای استارت شدن سیستمعامل استفاده شوند. برای ساخت تعداد بیشتری از پارتیشن‌ها، پارتیشن چهارم به عنوان Extended Partition ساخته خواهد شد. پارتیشن از نوع Extended فضایی است که می‌تواند یک یا بیشتر از logical drive ها را در خود نگه دارد. logical drive ها شبیه به primary partition ها کار می‌کنند با این تفاوت که از آنها برای استارت شدن سیستم‌عامل نمی‌توان استفاده کرد $[4]$.

ایجاد پارتیشن جدید

برای ایجاد یک پارتیشن جدید بر روی فضای تخصیص داده نشده به یک درایو کلیک راست کنید و روی گزینه New Partition کلیک کنید و …

  • لیست‌های بدون ترتیب همچنین می‌توانید حجم یک پارتیشن را کم کنید (با استفاده از Shrink Volume ) و یا به حجم آن اضافه کنید (Extend Volume).

فرمت (format) کردن یک پارتیشن

این کار به سادگی کلیک راست بر روی درایو مورد نظر و انتخاب گزینه Format. در پنجره باز شده تنظیمات مورد نظر خود را وارد کنید و بعد OK.

دیگر نرم‌افزارها

تبدیل انواع فرمت‌ها به یکدیگر

 Format Factory

نرم‌افزار ویرایش فایل‌های ویدئویی (ساخت کلیپ)

 Camtasia studio

گرفتن عکس از صفحه نمایش و ضبط صفحه نمایش

 Snagit

نمایش و ویرایش تصاویر

 Picasa

از این ابزار برای انتقال فایل از کارخواه (Client) به کارگزار (Server) استفاده می‌شود. این ابزار از پروتکل‌های انتقال فایل مانند SFTP ،FTP و … بهره می‌برد.

 WinSCP

بازیابی اطلاعات

 Recover My Files

اکتیو دایرکتوری چیست؟

اکتیو دایرکتوری (Active Directory) یک بانک اطلاعاتی مجتمع توزیع پذیر است که برای سرویس دهنده‌های بر مبنای ویندوز سرور تهیه گردیده است. بدون اکتیو دایرکتوری برای مدیریت منابع نیازمند مدیریت تک‌تک رایانه‌ها، بصورت منفرد می‌باشیم؛ در حالی که با اکتیو دایرکتوری مدیریت منابع شبکه بصورت مجتمع صورت می‌گیرد. بعنوان مثال: برای به اشتراک‌گذاری چند پوشه روی شبکه در حالتی که اکتیو دایرکتوری موجود نباشد نیازمند تعیین دسترسی هر کاربر در هر پوشه به صورت مجزا می‌باشیم و با بروز تغییرات در کاربران و پوشه‌ها بایستی این تغییرات بصورت مجزا اعمال گردند. در حالی که در حالت اکتیو دایرکتوری با اعمال قوانین گروهی (group policy) می‌توان این اعمال را بصورت مجتمع انجام داد. مثال دوم : با بکارگیری اکتیو دایرکتوری وقتی شما تصمیم به تعویض کلمه عبور خود می‌گیرید تمامی سیستم‌های کاربری شما که با اکتیو دایرکتوری مجتمع شده‌اند بصورت خود کار با کلمه عبور جدید شما هماهنگ می‌گردند و نیازی به تغییر تک‌تک آنها نمی‌باشد $[5]$.

حال شبکه‌ای با وسعت 1000 ایستگاه و 15000 کاربر را در نظر بگیرد و تصور کنید بروز رسانی به موقع و دقیق این شبکه چگونه ممکن است؟ چه مقدار منابع سخت افزاری و نرم افزاری برای انجام این امر می‌توان در نظر داشت؟ یکی از مسائل مهم امنیتی نصب وصله‌های امنیتی (Security Patch) است که همواره موضوعی پر دغدغه و اساسی در سیستم‌عامل‌ها می‌باشد. عدم نصب به موقع وصله‌های امنیتی، همواره سیستم شما را در معرض دسترسی هکرها و سارقان داده قرار می‌دهد. این وصله‌ها دسترسی آنها به سیستم شما از طریق رفع حفره‌های کشف شده می‌کنند. تنها راه حل عملی و قابل ارائه استفاده از اکتیو دایرکتوری است تا بتواند بصورت متمرکز از طریق سرویس مورد نظر کلیه ایستگاه‌های کاری را بصورت خودکار بروز رسانی کند و آخرین وصله‌های امنیتی را نصب و پیگیری نماید. از جمله دلایل دیگر نیاز به اکتیو دایرکتوری اعمال قوانین گروهی (مثلاً عدم اجرای cmd توسط کاربران عادی)، کاهش بار اضافی مدیران شبکه و در نتیجه امکان ارائه خدمات تخصصی‌تر و مدیریت مجتمع برنامه‌ها می‌باشند $[5]$.

تمرین:

  1. درباره دستورnet user و پارامترهای آن (فقط delete ،add ،password ،username و بدون پارامتر) تحقیق کنید (حداکثر 1 خط توضیح برای هر پارامتر)
  2. یک ترفند رجیستری انجام دهید و گزارشی از آن تهیه کنید (خلاصه).

منابع